Ljiljan je predivna višegodišnja zeljasta, lukovičasta biljka, koja oduzima dah svojom visinom od 90-170cm. Pripada porodici Liliaceae i postoji čak sedam osnovnih vrsta ovog predivnog cveta. U poslednje vreme, ljiljani postaju sve popularniji, te se stvara sve više hibrida. U Engleskoj su, tokom 19. veka, stvoreni prvi hibridi, što je značajno uticalo na povećanje proizvodnje ovih cvetova. Danas najveći svetski proizvođač ljiljana je Severna Amerika, dok Japan i Holandija uspešno slede iza nje.
Vrste ljiljana i njihove karakteristike
Postoji više od 100 vrsta ljiljana, a svaka od njih ima svoje jedinstvene karakteristike. Neki od najpoznatijih tipova su Azijatski ljiljan (Lilium asiaticum) sa živopisnim bojama cvetova, Američki ljiljan (Lilium michiganense) sa zanimljivim oblikom cveta, i Beli turban (Lilium candidum) sa prepoznatljivim belim cvetovima i prijatnim mirisom. Osim toga, postoje i hibridi koji kombinuju osobine različitih vrsta ljiljana.
Sadnja ljiljana: Odabir pravog mesta i adekvatne zemlje
Ljiljani se sade iz lukovica, i najbolje je posaditi nekoliko lukovica jednu do druge, uz razmak od oko 30 cm. Ovaj cvet voli da mu koren bude u hladovini, dok cvet voli direktno sunce kako bi se najbolje razvio. Ipak, bitno je zaštiti ga od direktnog popodnevnog sunca. Pronalaženje pravog mesta za sadnju je ključno za uspeh.
Zemlja u koju se sade lukovice ljiljana treba da bude humusna i dobro drenirana. Ljiljani traže vlažnost, ali ne podnose preteranu količinu vlage, jer to može dovesti do truljenja lukovica. Ako je zemlja “teška”, možete poboljšati drenažu dodavanjem sloja peska, šljunka ili zrelog komposta i organskog đubriva sa sporim delovanjem.
Najbolje vreme za sadnju ljiljana je jesen ili rano proleće. Ukoliko se odlučite za baštu, najbolje ih je posaditi u jesen. Dubina sadnje lukovica zavisi od vrste i veličine, ali obično je oko 20cm.
Ljiljani: Simbol ljubavi i emocionalna značenja
Ljiljani su često simbol ljubavi, strasti i večne lepote. Beli ljiljan simbolizuje čistoću, nevinost i novi početak, dok crveni ljiljan predstavlja ljubav i strast. Pink ljiljan simbolizuje sreću i prosperitet, dok žuti ljiljan označava radost i prijateljstvo. Ljiljani su često poklon u romantične svrhe ili kao izraz zahvalnosti. Pored toga, svaka vrsta ljiljana ima svoju jedinstvenu emocionalnu simboliku, koja varira u različitim kulturama i tradicijama.
Ljiljan cvet: zanimljiva istorija
Beli ljiljan poreklom je iz južnozapadne Azije, a kasnije se proširio na šire područje Mediterana. Ovaj cvet ima posebnu vrednost kao dekorativna biljka, ali i u farmakologiji, gde se koriste lukovica, listovi i cvetovi.
Na Balkanu, ljiljan, poznat i kao krin, se gaji u svim oblastima. U Makedoniji čak raste i samoniklo, dok postoje i endemske sorte poput Bosanskog ljiljana (Lilium bosniacum), Albanskog ljiljana (Lilium albanicum) i Janinog ljiljana (Lilium jankae).
Za ovu biljku se u srpskom jeziku ravnopravno koristi latinizam ljiljan, i grcizam krin.
Ime ovog cveta ušlo je i u narodnu poeziju, pa se tako krin pominje i u čuvenoj srpskoj narodnoj pesmi iz Prvog svetskog rata “Tamo daleko “. “Tamo daleko, gde cveta beli krin, tamo su živote dali zajedno otac i sin”.
U raznim civilizacijama, ljiljan je simbol dobra, pre svega zbog svoje bele boje. U mnogim svetskim kulturama, belo simboliše svetlost, plodnost i čistoću.
Ljiljan je takođe prisutan u religioznim kontekstima, posebno u Bibliji. U pesmi nad pesmama, ljiljan je simbol lepote, posebnosti i izabranih, dok se u hrišćanskoj simbolici ističe kao simbol ljubavi, čistote i nevinosti, što ukazuje na Bogorodicu i njenu neporočnost. U hrišćanskoj ikonografiji ljiljan je prihvaćen kao atribut svetog Arhangela Gavrila – Blagovesnika koji je predstavljen sa ljiljanom u ruci.
U Francuskoj istoriskoj i kulturnoj tradiciji oko motiva krina stvara se posebna mitologija, koja od XII veka dobija svoju čvrstu formu u jednoj verziji pripovesti o krštenju kralja Klavisa.
Izgleda da je formiranje krina kao hetaldičkog motiva francuskih vladara i francuske države otpočelo vezano za poštovanje kulta Bogorodice, zaštitnice Francuske kraljevine, u vreme kraljeva Luja VI Debelog i Luja II Mladog (1108-1180), i da je krin, kao takav konačno uspostavljen u vreme Kralja FilipaII Avgusta (1180-1223). Francuska Republika i danas koristi revolucionarni grb sa motivima fasine iz 1912.godine, koja ne sadrži motive krina i sekire, ili inicijale.
U Vizantiji se motivi krina javljaju izmedju 1222. i 1254.godine,na novcu Jovana III Duke Vataca. Prema ikonografskim i numizmatičkim izvorima, motiv ljiljana se vezivao za kult Svetog Trifuna.
Značaj ljiljana u dekoraciji i buketima
Ljiljani su čest izbor za dekoraciju i bukete zbog svoje lepote i elegancije. Njihovi veličanstveni cvetovi dodaju sofisticirani izgled aranžmanima. Beli ljiljani posebno su popularni za venčanja i svečane prilike, jer simbolizuju čistoću i nevinost. Ljiljani se često kombinuju s drugim cvećem i zelenilom kako bi stvorili impresivne aranžmane.
Ljiljan je bez sumnje jedan od najlepših cvetova na svetu, a uz njegovu bogatu istoriju i simboliku, ne čudi što je toliko cenjen i voljen od strane ljubitelja cveća širom sveta.
